Bài viết số 1: Kể từ cái ngày nhận giấy tốt nghiệp cấp hai thấm thoát đã qua 20 năm, qua bao tháng ngày xa quê hương thương nhớ. Rồi một ngày, khi thấy mình đã trưởng thành qua quãng dương học tập đầy gian khó, tôi đã đử tự tin dê về thăm lại ngôi trường cấp hai xưa – nơi ươm mầm cho tôi bao ước mơ, nơi tôi đã lớn lên từng ngày trong sự dìu dắt của các thầy cô.
Hôm ấy là một ngày rất đẹp. Tiết trời dần chuyển thu, bầu không khí hè không còn quá oi bức, nóng bỏng mà đã trở nên dễ chịu hơn nhiều. Từng cơn gió nhẹ khua tán cây bên đường xào xạc. Tôi vẫn đi trên lối cũ, mải mê bước theo làn nắng vàng rực rỡ trong niềm vui sướng thôi thúc lẫn với chút cảm giác khó tả. Chính cảm giác, chính bầu không khí ấy 20 năm trước tôi cũng như nhiều đứa bạn khác trong làng đang náo nức mong chờ đếm từng ngày từng giờ để được đến trường gặp lại bạn bè thầy cô. Ngay khi đứng trước cổng ngôi trường xưa, cảm xúc nao nao hạnh phúc ấy lại ùa về chiếm lấy trái tim tôi rất tự nhiên, không thể nào ngăn được. Nghe tiếng tim mình thúc giục, tôi bước vào sân trường, những bước chân đầu tiên trở lại ngôi trường xưa yêu dấu sau ngần ấy năm xa cách. Tôi nhìn khắp xung quanh va thầm nghĩ trường nay đã thay đổi quá nhiều. Nhưng dù trường có thay đổi nhiều thế nào thì hình ảnh ngoài có vẻ lạ lẫm ấy vẫn không thể nào lấn át được cảm giác vô cùng thân thương gần gũi in sâu trong tâm thức tôi. Còn nhớ lúc trước trường chỉ có 6, 7 phòng học, khuôn viên cũng khá nhỏ đi một qua mạch là hết. Còn giờ đây trường trông khang trang và rộng thoáng hơn rất nhiều. Các dãy phòng đều được xây thêm mấy tầng cao ngất. Còn sân trường cũng được mở rộng hơn tráng bê tông sạch sẽ và trồng thêm nhiều cây xanh. Tôi đang dạo bước dưới hàng cây thẳng tắp, cố hít thật đầy phổi không khí trong lành mát mẻ rồi dừng chân ngồi xuống bên một gốc cây to. Rồi không biết là nhờ đâu, một linh cảm, hay một sự trùng hợp, tôi phát hiện dòng chữ khắc đậm nét “ 9/2 SIU WẬY” trên thân cây. Tôi thật sự rất bất ngờ, tôi không nghĩ cái cây con xưa do cả lớp trồng giờ lại còn nơi đây và trở thành cái cây già to sừng sững. Nhìn dòng chữ tôi không nén nổi niềm vui mà bật cười, biết bao kỷ niệm vui buồn đẹp đẽ năm cuối cấp như hiện về trước mặt. Ngày ấy đã là anh chị của cả trường rồi mà xem ra chúng tôi vẫn còn ngây thơ nông nỗi lắm. Kể ra lớp tôi ngày ấy đoàn kết thật: Đoàn kết học, Đoàn kết chơi. Nói về học, một khi cả lớp đã quyết tâm học lập thành tích thì thật không lớp nào vượt qua nổi. Với khẩu hiệu “ ĐOÀN KẾT MỘT LÒNG”, mỗi thành viên trong lớp với tinh thần thi đua năng nổ tràn đầy sức sống đều cố gắng ra sức học hết mình, không chỉ vì bản thân mà là vì cả tập thể. Về mặt phong trào cũng vậy. Cũng nhờ tinh thần đoàn kết trên, lớp luôn đạt nhà trường khen thưởng và đạt nhiều danh hiệu đáng tự hào. Học thì tốt thật đấy, nhưng đã là “ 9/2 SIU WẬY” thì hẳn cũng có những lúc nghịch không ai chịu được. Thầy cô từng dạy lớp khen thì có khen nhưng lúc nào cũng không quên thêm vài câu đùa về cái lớp lắm chiêu nhiều trò. Nhưng những chiêu trò độc đáo ấy cũng rất hồn nhiên rất dễ thương. Tôi nhớ nhất buổi liên hoan cuối năm của lớp, thật cảm động lắm. Cả lớp bày nhau dùng nghề “ thủ công” độc nhất, cả lớp ngồi lại với nhau viết những lời tâm sự, lời chúc, bày tỏ tình cảm ban bè, tình thầy trò vào những mảng giấy nhỏ trao tay nhau, bỏ vào một cái hộp lớn tặng cô. Mỗi người một cách viết, một cảm xúc, một suy nghĩ riêng, tất cả đều xuất phát từ trái tim trong sáng tuổi mới lớn, biết cảm, biết yêu thương. Có đứa chẳng biết nói thế nào rồi viết có mỗi câu “ Em yêu cô” gần trăm lần như chép bài phạt đem tặng cho cô. Trước tấm lòng của đám trò nhỏ, cô không cảm động sao được, chúng ta cũng vậy, ngồi xem từng mẫu giấy mà vừa cười vừa khóc. Tôi ngồi dưới gốc cây nhớ về từng kỷ niệm vui buồn bên nhau. Càng nhớ lại càng thấy luyến tiếc, tiếc sao thời học sinh sao trôi qua quá nhanh. Từng lúc vui, lúc buồn tôi vẫn còn nhớ rất rõ ràng như chỉ mới xảy xa hôm trước dậy mà hôm nay khi nhìn lại mới thấy mình đã đi một quãng đường quá xa. Không biết bạn bè ngày trước giờ có còn nhớ về nhau, nhớ về mái trường này không. Tôi ngồi nghĩ ngợi quên cả thời gian.
Bài viết số 2: Bảo Định, 10 tháng 10 năm 2026.
Loan thân mến,
Bồ có ngạc nhiên không khi lá thư này được gởi đến bồ từ làng Bảo định, quê hương tụi mình? Cũng đơn giản thôi bởi như bồ biết, mình về Việt nam đã được 10 ngày. Ở Đà nẵng, quê nội của Cu Tí một tuần thì mình và ” ông xã” quyết định ” hành phương nam”, nghĩa là đưa cháu về thăm quê ngoại. Bồ biết đấy, mình phải thắp hương cho ba mẹ mình vì khi ông bà mất, mình không có mặt. Hơn nữa, mình muốn Cu Tí hiểu được trọn vẹn hai tiếng ” quê hương”.
” Về phương nam thiết tha câu hò ” Không hiểu sao câu hát ngày nào còn bé cứ hiện lên dai dẳng trong tâm trí mình. Ra đi thấm thoắt đã gần 20 năm. Học hành, làm ăn, lấy chồng, sinh con…cuộc sống cứ như là cơn lốc cuốn mình trôi đi chẳng lúc nào dừng. Bởi vậy, về nước, bước xuống sân bay, mình có cảm tưởng như vừa sống lại. Mình chỉ còn là cô bé 17 tuổi ngày nào bước chân đi du học với bao hăm hở. Giờ đây đến lúc trở về, tuổi gần 40 mà sự hăm hở, háo hức vẫn còn nguyên vẹn. Cu Tý, con mình thì ngẩn ngẩn, ngơ ngơ. Cháu luôn miệng hỏi: ” Tới rồi hả mẹ”, ” Mình đi đâu mẹ”? Mình trả lời con mà thực ra là nói với bản thân mình: Về quê! Về quê con ạ!”. Hai tiếng ấy giờ đây mình mới cảm nhận hết được ý nghĩa thiêng liêng!
Rồi mình cũng đặt chân về tới quê mình, làng Bảo Định bên bờ sông Tiền yêu dấu. Mình lại được trở về với mái nhà xưa, nơi ba mẹ mình yên nghỉ. Đứng trước mộ song thân, đốt nén hương tạ tội mình thấy lòng vô cùng xúc động. Giá như ngày này mình còn gặp được ông bà.
Nhưng chưa hết Loan ơi, một điều xúc động bất ngờ ngoài dự kiến đã xảy đến với mình trong chuyến về thăm quê ấy. Đó là tình cờ mình qua lại ngôi trường tiểu học ngày xưa của bọn mình, nơi đã từng ” khai tâm mở trí ” cho lũ con nít làng mình hồi đó. Loan biết không? Trường vẫn nép mìng bên dòng sông Bảo Định như xưa. Có điều dòng sông hiền hòa ngày ấy của mình bé xíu giờ được khơi dòng đẹp đến ngất ngây. Sông không rộng lắm, không dạt dào cuồn cuộn sóng xô, cũng không trong xanh soi bóng da trời. Nhưng sông vẫn thơ, vẫn mộng, vẫn hiền hòa như một người tình chung thủy. Trước sao, sau vậy, đôi bờ sông, giờ đã đựoc kè đá phẳng phiu, sạch sẽ vẫn là những hàng dừa ngăn ngát một màu xanh, vẫn là nhũng vườn cây trái sum xuê, những canh đồng lúa xanh mơn mởn. Và dòng sông nữa, vẫn đục ngầu đặc quánh phù sa như ngày nào mình thường tắm mát, chơi đùa. Không có con sông ấy định vị và cái bảng tên trường không đổi thì có lẽ mình đã không nhận ra trường cũ được rồi. Bồ biết tại sao không? Bởi nó không còn như trong kí ức của bọn mình nữa, nghĩa là không phải là một dãy nhà lợp ngói, vách cây, xây trên nền xi măng cao nhằm tranh lũ. Giờ đây trường được mở rộng, xây tầng, sơn vôi, ốp đá,hiện đại chẳng kém gì trường của Cu Tí nhà mình bên ấy nữa đâu. Nhìn cảnh ấy mình vừa vui, vừa buồn lẫn lộn. Vui vì quê mình tiến bộ, thoát cảnh nghèo nàn. Vui vì thế hệ đàn em giờ được học hành trong trường lớp.
Bài viết số 3: Nha Trang,ngày 29 tháng 10 năm 2020
Phương thân mến !
Đã lâu rồi tôi không viết thư cho Phương. Thời gian sao trôi nhanh quá,mới đó mà đã sang hè. Phương có khỏe không? Gia đình Phương thế nào rồi? Mọi người có được mạnh khỏe không? Riêng gia đình tôi vẫn bình thường, mọi người vẫn mạnh khỏe và sống tốt, cô nhóc nhà tôi đã vào lớp một rồi đấy.
Phương thân mến! Dạo này bạn có về thăm trường không ? Ngôi trường mà hai mươi năm về trước bọn mình đã từng theo học ấy ? Và bạn có biết được rằng dù đã từng ấy năm trôi qua, dù đã có bao lớp học sinh đến rồi lại đi nhưng lớp học của bọn mình vẫn còn đó, sân trường vẫn rực một màu nắng. Tất cả vẫn vẹn nguyên như ngày chúng mình xa trường.
Đó là một buổi tan trường. Những tia nắng óng ánh vàng rực xuyên qua các kẽ lá của mùa hè như vương lại trên đôi chân và theo bước tôi trên con đường phẳng một màu phượng. Thấp thoáng sau những tán cây, ngôi trường cũ thân thương hiện ra uy nghiêm trước mắt người học trò cũ, nhưng ngôi trường đã không còn vẻ trang nghiêm như lúc xưa nữa. Tôi rảo bước quanh sân trường,giờ đây, xung quanh sân trường,dù là một chiếc lá, hay một cánh hoa phượng cũng đều gợi lên trong tôi những cảm nhận thân thương nhất, quen thuộc nhất.
Bước dần lên những bậc thang lúc xưa, những phòng học lần lượt hiện ra. Đây rồi,lớp học của bọn mình. Nhớ ngày nào, bốn mươi đứa cùng sát cánh bên nhau cùng học, cùng chơi với cái danh “Lũ Quỷ”. Vậy mà giờ đây, mỗi đứa một nơi, mỗi đứa một cuộc sống của riêng mình. Tôi tiến đến từng bàn học và ngừng lại ở chỗ ngồi cạnh cửa sổ bàn ba của tôi hai mươi năm về trước. Chính chỗ ngồi ấy đã chứng kiến và minh chứng cho những gì tôi đã nổ lực, cả những khi tôi khóc, tôi cười và cả những khi tôi quay bài nữa. Phía trên tôi, ngay đầu bàn hai là chỗ của bạn đấy, cô bạn thân thương của tôi. Nhớ ngày nào, hai đứa mình cùng học,cùng chơi,cùng sẻ chia biết bao vui buồn về học tập. Mặc dù đã học với nhau suốt đầu Trung Học Cơ Sở nhưng mãi đến lớp tám tôi và bạn mới thật sự thân. Dù đã hai mươi năm dài trôi qua nhưng những kỉ niệm giờ đây lại bắt đầu ùa về trong tâm hồn tôi, rõ ràng tôi vẫn chưa thể quên được những ngày tháng thân thương ấy, vẫn chưa thể quên được ngày chia tay của lớp mình khi xưa.
Sân trường vẫn hoàn toàn lặng yên. Tôi rảo bước qua những gốc cây Phương ơi ! và bạn có ngờ được không ? Tôi đã gặp lại cô giáo chủ nhiệm của bọn mình năm cuối cấp, cô Tú đấy bạn còn nhớ không ? Cô lúc này đã già, mái tóc đã điểm bạc, gặp lại cô tôi mừng lắm, cô cũng nhận ra tôi, hai cô trò ngồi ghế đá dưới gốc cây trò chuyện, dù đã bao năm rồi nhưng cô vẫn ân cần như xưa, vẫn quan tâm đến học trò như cách cô chăm sóc bọn mình hồi ấy. Bạn biết không? Tháng trước, lớp trưởng của bọn mình cũng đã ghé thăm trường. Đám thằng Tuân, thằng Quang,…cũng đã về thăm trường rồi đấy. Tụi nó bây giờ thành đạt lắm, có lẽ là nhờ những nổ lực của bản thân năm xưa. Đang ngồi, tôi bỗng gặp lại gặp lại thầy Minh đã dạy Toán bọn mình năm lớp bảy ấy, nhân dịp thầy về thăm trường. Thầy lúc này đã già đi nhiều quá, tóc đã bạc cả đầu, nhưng gương mặt thầy vẫn phúc hậu như năm nào.Tôi bỗng thấy thầy thân thương quá đỗi,thầy vẫn có cái nhìn trìu mến dành cho học trò như ngày nào bạn ạ.
Buổi thăm trường đã để lại trong tôi nhiều cảm xúc thân thương, được nhìn thấy thầy cô năm xưa, được nhìn thấy ngôi trường năm nào, được hồi tưởng lại khoảng thời gian đầm ấm tình bè bạn ngày nào bọn mình còn bên nhau, tôi thật sự cảm thấy ấm lòng và có cảm giác như mình trẻ lại.
Nếu một ngày nào rãnh rỗi, Phương hãy về thăm trường ta một lần nhé. Trong đời mỗi người,khoảng thời gian được làm học trò cắp sách tới trường là khoảng thời gian quí báu, nó thật sự đẹp đẽ là trong sáng. Tôi mong Phương sẽ luôn nhớ về ngôi trường, về thầy cô, hãy trân trọng những gì thân thương tại đây để có được cuộc sống tốt đẹp hơn, Phương nhé. Chúc Phương và gia đình gặp nhiều may mắn và luôn khỏe mạnh trong cuộc sống. Nhớ viết thư hồi âm cho tôi, Phương nhé !
Thân mến !
Bạn thân